Бүгінгі күні балалар қауіпсіздігі - ата-аналар мен
мемлекет үшін басты мәселе. Балалардың қауіпсіз ортасын қамтамасыз етуде
ата-аналардың дұрыс назар аудармайтын көптеген факторлар белгілі.
Мемлекет әзірлеген нормативтік-құқықтық актілер маңызды рөл атқарады, мысалы, Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 20 сәуірдегі № 381 «Ақпараттандыру, білімді насихаттау, халықты және азаматтық қорғаныс саласындағы мамандарды даярлау ережесін бекіту туралы», «2020 – 2023 жылғы жасөспірімдер арасындағы әлеуметтік мәселелерді шешу және тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы тұру, бала құқықтарын қорғауды күшейту бойынша жол картасы» және басқа нормативтік актілер.
Алайда, қабылданған шаралар жазатайым оқиғаларды азайтуға мүмкіндік
бермеді. Статистикаға сүйенсек, жыл басынан бері Алматы облысында 274 өрт
тіркелді, оның 10-ы балалардың өрттің салдарынан болды (2019 - 19). Сондай-ақ,
өрттер кезінде 11 адам қайтыс болды, олардың ішінде 6 бала (2019 ж. - 0).
Балалар өрттің құрбаны болып, жыл сайын ондаған балалар бұл тізімді толықтыруда.
Неге? Сіз бұл туралы кем дегенде бір рет болса ойладыңыз ба?
Бұл сұраққа Қарасай ауданы Төтенше жағдайлар бөлімінің бас маманы Асқар Талғатұлы Мұқашев жауап берді: «Біріншіден, бұл ересектер мен ата-аналардың ұқыпсыздығымен немкұрайлығынан, орны толмас салдарға алып келеді. Баланың отпен ойнауының басты факторлары- кездесоқтық, жұмысбастылық және ересектер тарапынан бақылаудың толық болмауынан туындайды.
Көрсетілнен статистика, балалардың өрт қауіпсіздігі туралы білімі мен
дағдыларының жоқтығын көрсетеді. Өрт қауіпсіздігі саласындағы оң нәтижелерге
қол жеткізу үшін жұмыстың осы саласында жүйелі, практикалық сипат беру өте
маңызды.
Қазіргі, санитарлық-эпидемиологиялық жағдайға байланысты балаларды оқыту қашықтық
форматында жүргізіледі. Сонымен қатар, үгіт-насихат жұмыстарын жүргізуге «Жас
Отан» ЖҚ еріктілері қатысады, өйткені еріктілермен және мамандармен бейресми
байланыс арқылы нақты уақыт режимінде балалармен тиімді жұмыс жасауға және кең
тәжірибе алмасуға мүмкіндік береді.
Баланың отпен ойнауынан шыққан өрттің санын азайту және балалардың өлімін азайту мақсатында Қарасай ауданының ТЖБ қызметкерлерімен волонтерлері «Біз қауіпсіз балалық шақ үшін!» акциясын «Instagram» интернет желісінің тікелей эфирі арқылы күделікті өрт қауіпсіздік ережелері, балардың отпен ойнау және басқада тақырыптар бойынша дәрістермен нұсқаулықтар өткізіледі, сонымен қатар білімді игеру және бекіту мақсатында өрт қауіпсіздігі туралы «Сұрақ-Жауап» бөліміде қарастырылған. Бұл әдіс қай жерде болсаңыз да, әрқашан хабардар болуға мүмкіндік береді. Маңызды фактор ретінде- дәріске барынша балалармен сондай ақ, ата-аналарның көптеп қатысуында.
Осы мақсатта, қызметкерлер дәрістер туралы ақпаратты әйгілі блогерлердің
және ауданның басқа да белсенді тұлғаларының ресми парақшаларында жариялайда.
Сондай-ақ, мектепке дейінгі мекемелердегі балалардың қауіпсіздігін
қамтамасыз ету аясында Қарасай ауданының білім бөлімі бірлесіп «Сіріңке- бір өмірдің құны» акциясын өткізілуде,
онда балалардың қауіпсіздік білімі мен дағдыларын қалыптастыру мәселесі
қарастырылады.
Сізге не білу керек? Бастауыш сынып балаларды оқытуда көптеген факторларды ескеріп, балалары оқудың өзге әдісін қолдануды талап етеді. Себебі, ересек баланы өрт қауіпсіздік бойынша оқытуда статистикалық мәліметтеріне, бала ойынынан болған өрттер оқиғасы бойынша әнгімелесу арқылы білімін шыңдайсын. Балабақшалардағы балаларды акцияның аясында, өздерінің білімдерін қағаз және қарындаш арқылы бейнелейді. Әр бала - өзінің қауіпсіз әлемін әрқалай көреді.
Бұл сайыста қатысушылар өз жұмыстарынын Алматы облысы ТЖД мен Қарасай ауданының ТЖБ атап көрсетіп, өздерінің ресми парақшаларында хештегпен (#балаларқауіпсіздігіүшін) жазып, өз жұмыстарын жариялайды. Суреттер мен бейнелерді әзірлеу және орналастыру балалар мен олардың ата-аналарының балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге деген қызығушылығын арттырады. Өздеріңіз білетіндей, әртүрлі жарыстарды өткізу білім беру ұйымдарында оқу процесінде, сонымен қатар жазғы сауықтыру лагерьлерінде балалар бейресми жағдайда дағдыларды үйренетін нәтижелі әдіс болып табылады.
Көптеген ата-аналар мұндай мәселеге тап бола алмайтындығына және балалардың
өрт қауіпсіздігі туралы біліміне басымдық бермейді мәнде бермейді, ал
кейбіреулері негізгі ережелерді ережелерді мүлдем білмейді.
Бұл жағдайды
қалай түзетуге болады? Балаларға және олардың ата-аналарына қалай қарау керек? Әрине, бұқаралық ақпарат құралдарының
көмегімен, адамдардың өміріндегі шынайы оқиғалары бар телехабарлар арқылы
жасауға болады. Өсиетте: «Өзіңнің емес, басқалардың қателіктерінен сабақ ал», -
делінген. Сондықтан балалардың өрт қауіпсіздігі саласындағы білімін қамтамасыз
етуде мән беру қажет.
Қарасай ауданының Төтенше жағдайлар бөлімінің
қызметкерлері өрт қауіпсіздігінің қарапайым ережелерін еске түсіреді:
- балаларды қараусыз қалдырмаңыз;
- отқа балалар жоламаңыз, ересектерден көмек сұраңыз;
- егер ересектер үйде болмаса, пәтерден немесе үйден қашып, көршілерден
көмек сұраңыз;
- жанған пәтерден пана іздемеңіз;
- лифтпен төмен түсіп кетпеңіз, бірақ баспалдақпен төмен түсіңіз;
- егер пәтер жабық болса, үрейленбеңіз;
- 101 өрт сөндірушілерді шақырып, көршілерді шақырыңыз;
- Бала сіздің мекен-жайыңызды, атын және телефон нөмірін білуі керек және
парақшаны көрнекті жерге қойыңыз.
Қарасай ауданы ТЖБ
аға инженері
азаматтық қорғау аға
лейтенанты А.
Қаныбекқызы
Орталық Фронт-офис қызметіне қатысты, Волонтер жылы туралы, жалпыұлттық жобалар туралы немесе волонтерлікке байланысты кез келген басқа мәселелер туралы сізді қызықтыратын барлық сұрақтар бойынша консультация бере алады. Қоңырау шалу, WhatsApp, Telegram мессенджерлерінде қолжетімді
оказание волонтерской помощи в подготовке к ЕНТ, обучению английскому языку, компьютерной и правовой грамотности страшеклассников средних школ в сельской местности
участие в проекте более 1000 волонтеров из числа преподавателей, студентов и др. Охват обучением не менее 1000 учащихся средних школ сельской местности в каждом регионе
Акмолинская, Алматинская, Актюбинская, Атырауская, Восточно-Казахстанская, Жамбылская, Западно-Казахстанская, Карагандинская, Кызылординская, Костанайская, Мангистауская, Павлодарская, Северо-Казахстанская, Туркестанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в сферу охраны здоровья, оказанию помощи в уходе за больными, в том числе в хосписах, онкологических диспансерах и др.
открытие 3 центров поддержки волонтеров в сфере охраны здоровья в городах Алматы, Кызылорда, и Петропавловск. Участие в проекте не менее 1000 волонтеров. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в сфере здравоохранения
г. Алматы, Кызылординская и Северо-Казахстанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
внедрение практики наставничества волонтерами в отношении детей, находящихся в детских домах, и молодежи, детей, оказавшихся в трудной жизненной ситуации в центрах социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере наставничества в городах Нур-Султан, Шымкент, Атырау. Внедрение практики наставничества, подготовка не менее 50 персональных наставников из числа авторитетных и уважаемых граждан (волонтеров). Привлечение 1000 обученных граждан и волонтеров. Выделение и реализация не менее 68 малых грантов
города Нур-Султан, Шымкент и Атырауская область.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
защита окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере защиты окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора в городах.Талдыкурган, Уральск, Костанай. Вовлечение граждан в волонтерскую деятельность в сфере защиты окружающей среды и экологической безопасности, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора. 1000 привлеченных волонтеров. Выделение не менее 68 малых грантов.
Алматинская, Западно-Казахстанская, Костанайская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров по сохранению объектов историко-культурного наследия.
создание 3 центров поддержки волонтеров для привлечения волонтеров к проектам по сохранению объектов историко-культурного наследия в городах Тараз, Караганда, Туркестан. Расширение участия граждан в реализации проектов по сохранению и развитию культурно-исторического наследия, восстановления и сохранения памятников истории, культуры и мемориальных комплексов. Привлечение 1000 граждан и волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Жамбылская, Карагандинская, Туркестанская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в дома престарелых, центры социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в городах Алматы, Актау, Павлодар. 1000 волонтеров окажут помощь организациям социального обслуживания системы социальной защиты населения. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в социальной сфере. Выпуск сборника лучших практик волонтерской деятельности в сфере социальной защиты населения.
г. Алматы, Мангистауская и Павлодарская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров к проектам по поиску пропавших людей, снижению рисков бедствий и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, в том числе по поиску документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сферах ЧС, работы по поиску пропавших людей, в городах Кокшетау, Актобе, Усть-Каменогорск. Расширение участия граждан и волонтерских организаций в поисковых мероприятиях, в том числе документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне, защите населения от чрезвычайных ситуаций. Привлечение 1000 привлеченных волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Акмолинская, Актюбинская, Восточно-Казахстанской области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
