Қазақстанның ауылдық өңірлеріндегі волонтерлік бастамалар экологиялық ағартудан бастап, әлеуметтік осал топтарға көмек көрсетуге дейінгі жергілікті әлеуметтік мәселелерді шешуде маңызды рөл атқарады. Алайда ауылдарда мұндай бастамаларды іске қосу мен дамыту бірқатар жүйелі кедергілерге тап болады. Бұл кедергілер тоқтау нүктесіне айналмауы үшін, олардың табиғатын түсініп, тұрақты шешімдерді іздеу маңызды.
1. Ақпарат пен хабардарлықтың жетіспеуі
Көптеген ауылдарда волонтерлік ұғымы бұрмаланған не азаматтық белсенділіктің құнды түрі ретінде қабылданбайды. Волонтерлікті көбіне мәжбүрлі тегін еңбек немесе «қала сәні» деп түсінеді.
Не көмектеседі:
мектептер, жергілікті орталықтар, әкімдіктер арқылы ақпараттық науқандар өткізу;
волонтерліктің қатысушының өзіне берер пайдасын (өсу, оқу, мүмкіндіктер) қарапайым тілмен жеткізу;
басқа өңірлермен тәжірибе алмасу, ауыл жастары арасынан рөлдік модельдерді көрсету.
2. Жергілікті инфрақұрылымның болмауы
Ауылдарда жиі кездесу өтетін орындар, қажетті құрал-жабдықтар, көлік немесе интернетке қолжетімділік жоқ, бұл тіпті ең қарапайым волонтерлік идеялардың жүзеге асуына кедергі келтіреді.
Не көмектеседі:
ауыл әкімдігімен, мектептермен, кітапханалармен серіктестік орнату — оларды ресурс ретінде пайдалану;
белсенділікті базарларда, мектептерде, мәдениет үйлерінде өткізу — ауыл тұрғындарына таныс кеңістіктерде;
күрделі логистика талап етпейтін шағын бастамалардан біртіндеп іске қосу.
3. Жастардың көшіп кетуі және төмен белсенділік
Ауыл жастары жаппай қалаларға көшуде. Қалған жасөспірімдер мен ересектер жиі шаршаған, не өздерінің әрекеті жағдайды өзгерте алады дегенге сенбейді.
Не көмектеседі:
мектеп оқушылары мен мұғалімдерді негізгі өзгеріс агенттері ретінде қарастыру;
волонтерлікті мектепішілік және мектептен тыс белсенділікпен (үйірмелер, клубтар, олимпиадалар) ұштастыру;
жергілікті волонтерлердің еңбегін тану мен алғыс айту (бұл ретте волонтерлердің өзінен не ыңғайлы екенін алдын ала сұрау маңызды: көпшілік алдында ма, әлде үйлестірушінің жылы сөзі мен сертификаты жеткілікті ме).
4. Формализм және институционалдық қолдаудың әлсіздігі
Қалауы бар болғанымен, ауылдағы ҮЕҰ мен бастамашыл топтар жиі бюрократиялық кедергілерге тап болады: гранттық қолдаудың жоқтығы, есептіліктің күрделілігі, облыстық және республикалық ресурстармен әлсіз байланыс.
Не көмектеседі:
ауылдық жағдайларға бейімделген жеңілдетілген есептілік формалары;
қалалық ҮЕҰ-дар тарапынан көшпелі тренингтер мен тәлімгерлік;
ауылдар арасындағы көлденең желілерді дамыту (чаттар, Zoom-кездесулер, Telegram қолдау топтары).
Ауылдық жерлердегі волонтерлікті дамыту дайын шешімдерден емес, мұқият көзқарасты, жергілікті контекстті құрметтеуді және қауымдастыққа сүйенуді қажет етеді. Сенімге, қарапайымдылыққа және қатысудың құндылығына негізделген шағын қадамдар үлкен өзгерістердің бастамасы бола алады.
@qazvolunteer.kz
Орталық Фронт-офис қызметіне қатысты, Волонтер жылы туралы, жалпыұлттық жобалар туралы немесе волонтерлікке байланысты кез келген басқа мәселелер туралы сізді қызықтыратын барлық сұрақтар бойынша консультация бере алады. Қоңырау шалу, WhatsApp, Telegram мессенджерлерінде қолжетімді
оказание волонтерской помощи в подготовке к ЕНТ, обучению английскому языку, компьютерной и правовой грамотности страшеклассников средних школ в сельской местности
участие в проекте более 1000 волонтеров из числа преподавателей, студентов и др. Охват обучением не менее 1000 учащихся средних школ сельской местности в каждом регионе
Акмолинская, Алматинская, Актюбинская, Атырауская, Восточно-Казахстанская, Жамбылская, Западно-Казахстанская, Карагандинская, Кызылординская, Костанайская, Мангистауская, Павлодарская, Северо-Казахстанская, Туркестанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в сферу охраны здоровья, оказанию помощи в уходе за больными, в том числе в хосписах, онкологических диспансерах и др.
открытие 3 центров поддержки волонтеров в сфере охраны здоровья в городах Алматы, Кызылорда, и Петропавловск. Участие в проекте не менее 1000 волонтеров. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в сфере здравоохранения
г. Алматы, Кызылординская и Северо-Казахстанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
внедрение практики наставничества волонтерами в отношении детей, находящихся в детских домах, и молодежи, детей, оказавшихся в трудной жизненной ситуации в центрах социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере наставничества в городах Нур-Султан, Шымкент, Атырау. Внедрение практики наставничества, подготовка не менее 50 персональных наставников из числа авторитетных и уважаемых граждан (волонтеров). Привлечение 1000 обученных граждан и волонтеров. Выделение и реализация не менее 68 малых грантов
города Нур-Султан, Шымкент и Атырауская область.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
защита окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере защиты окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора в городах.Талдыкурган, Уральск, Костанай. Вовлечение граждан в волонтерскую деятельность в сфере защиты окружающей среды и экологической безопасности, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора. 1000 привлеченных волонтеров. Выделение не менее 68 малых грантов.
Алматинская, Западно-Казахстанская, Костанайская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров по сохранению объектов историко-культурного наследия.
создание 3 центров поддержки волонтеров для привлечения волонтеров к проектам по сохранению объектов историко-культурного наследия в городах Тараз, Караганда, Туркестан. Расширение участия граждан в реализации проектов по сохранению и развитию культурно-исторического наследия, восстановления и сохранения памятников истории, культуры и мемориальных комплексов. Привлечение 1000 граждан и волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Жамбылская, Карагандинская, Туркестанская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в дома престарелых, центры социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в городах Алматы, Актау, Павлодар. 1000 волонтеров окажут помощь организациям социального обслуживания системы социальной защиты населения. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в социальной сфере. Выпуск сборника лучших практик волонтерской деятельности в сфере социальной защиты населения.
г. Алматы, Мангистауская и Павлодарская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров к проектам по поиску пропавших людей, снижению рисков бедствий и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, в том числе по поиску документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сферах ЧС, работы по поиску пропавших людей, в городах Кокшетау, Актобе, Усть-Каменогорск. Расширение участия граждан и волонтерских организаций в поисковых мероприятиях, в том числе документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне, защите населения от чрезвычайных ситуаций. Привлечение 1000 привлеченных волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Акмолинская, Актюбинская, Восточно-Казахстанской области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
