Саяхатшы, зерттеуші, Ұлттық волонтерлер желісінің
өкілі Тинкай Кретова сұхбатында Elorda.info ол волонтерлік деген не, оның
қайырымдылықтан қалай ерекшеленетіні және волонтер қандай болуы керектігі
туралы айтты.
-Соңғы уақытта әрбір белсенді тұрғын өзін
волонтер ретінде көрсетеді. Нағыз волтерлік деген не?
- Волонтерлік болып табылмайтын әлеуметтік
пайдалы қызметтің көптеген түрлері бар. Қайырымдылыққа қаражат жинау, яғни
емделуге, үй, киім сатып алуға және т. б. қаражат жинау – Бұл волонтерлік емес,
волонтерлік фредрайзинг– бұл мүлдем басқа!
Мешіттің, шіркеудің, ғибадатхананың немесе
саяси партиялардың пайдасына жұмыс істеу де волонтерлік қызмет емес.
Заңға сәйкес, волонтерлік қызмет Саяси
партиялар мен діни бірлестіктерді қолдауға бағыттала алмайды.
Кез – келген іс-шараға көрермен ретінде
қатысу-бұл волонтерлік емес! Іс-шаралардағы
шығармашылық қойылымдар волонтерлікке
-қатысты болуы мүмкін,
егер бұл іс-шара халықтың осал топтарының бос уақытын ұйымдастыру шеңберінде
өткізілсе ғана.
Заңда волонтерлік қызмет – жеке және заңды
тұлғалардың мүдделері үшін өтеусіз негізде ерікті, әлеуметтік бағытталған,
қоғамдық пайдалы қызмет деп жазылған.
Заң волонтерлік қызметтің құқықтық
негіздерін, мақсаттары мен міндеттерін, қағидаттарын, нысандары мен түрлерін,
сондай-ақ қолдау шараларын белгілейді.
- Волонтердің өтеусіз қызмет түсінігі нені білдіреді?
-Бұл қағида волонтер дегенді білдірмейді, ол тегін жасайтын адам. Волонтерлер өздеріне қызықты жерде жұмыс
істеуге барады, және, әрине, әр волонтер өз жұмысынан пайда көреді. Және бұл
пайда шексіз тізімделуі мүмкін. Бұл көкжиектің кеңеюі, желінің өсуі, жаңа
таныстар. Ең қызығы, іс жүзінде сізге ешкім сенбейтін салада, әсіресе
коммерциялық жобаларда өзіңізді сынап көру мүмкіндігі. Ал волонтерліктің
арқасында сен өзіңе кез келген рөлді алып көре аласың және одан әрі жұмысқа
орналасу үшін өзіңді маман ретінде көрсете аласың.
Өтеусіз дегеніміз, волонтер еңбек шартын жасамайды және жалақы
алмайды, бірақ волонтер
белгілі бір өтемақы алатын жеке жағдайлар бар. Мысалы, егер волонтерлер белгілі бір ұйымның атынан жыл
бойы жалғыз басты қарт зейнеткерлерге немесе мүмкіндігі шектеулі адамдарға
көмектессе, онда волонтерлерге жол шығындарын өтеуге тырысады.
Немесе егер бұл волонтерлерді
тамақтандыру мүмкіндігі жоқ қарқынды физикалық әрекеттері бар шара болса, онда ұйым тамақ үшін белгілі
бір соманы бөледі. Бірақ бұл әлі де жалақы емес, адам өз күшін жұмсағаны үшін өтемақы, бірақ қаржылық
ресурстар емес.
- Волонтерлікте қандай бағыттар бар?
- Қазақстанда волонтерлік бастамаларды
ілгерілету үшін онлайн-платформа құрылды qazvolunteer.kz. Онда волонтерлік қозғалысқа, сондай-ақ
ұйымға қатысуға ниет білдірген әрбір адам
тіркеле алады. Осы платформада
атап өтілгендей, волонтерлікті дамыту мынадай негізгі бағыттар бойынша
жүргізіледі:
«Bilim» - білім;
«Qamqor» - өмірлік қиын жағдайға тап болған адамдарға
көмек көрсету, қарт адамдарға, арнайы күтім жасайтын мекемелердегі адамдарға,
ерекше қажеттіліктері бар адамдарға көмек көрсету;
«Sabaqtastyq» - тәлімгерлік;
«Saýlyq» - медициналық бағыт;
«Taza Álem» - экологиялық бағыт;
«Asyl mura» - рухани-мәдени және тарихи құндылықтарды
сақтау;
«Úmit» - техногендік апаттарды, ТЖ жою.
Қазір бұл бағыттардың барлығы, Президент қолдаушы болып саналатын Birgemiz жалпыұлттық ұранымен
біріктірілген.
Біргеміз-бұл жай
сөздер емес. Бұл орталықтандырылған алаң елдегі барлық Волонтерлік қызметті
үйлестіруге мүмкіндік береді, бұл мемлекет үшін күрделі кезеңдерде әсіресе
өзекті.
-Волонтерлік құрамы бойынша қандай түрлерге бөлінеді?
-Бұған дейін мен әлеуметтік пайдасы бар
волонтерліктегі бағыттар туралы айттым, ал қазір құрамы, яғни волонтерліктің
неден тұратыны туралы түсіндіремін.
Күміс волонтерлік. Белсенді азаматтық ұстанымға ие және құнды тәжірибесі
бар, әлеуметтік мәселелерді шешуге өтеусіз қатысатын және әртүрлі бағыттағы
волонтерлік жобаларды іске
асыратын ересек адамдар кіретін волонтерлік
қызмет.
Корпоративтік
волонтерлік. Коммерциялық
құрылымдардың өкілдерін әлеуметтік маңызы бар қызметке өтеусіз негізде тарту
және олардың жеке әлеуетін іске асыру. Бұл қызметті жұмыс беруші ұйымның
басшылығы қолдайды және корпоративтік мәдениеттің ажырамас бөлігі болып
табылады.
Халықаралық волонтерлік. Бұл жас жағынан да,
қаржылық жағынан да барлығына қол жетімді. Бұл елді іштей зерделеудің, шет
тілін жетілдірудің және планетаның әртүрлі бұрыштарындағы адамдармен жақсы
уақыт өткізудің ерекше мүмкіндігі.
Pro bono және IT
волонтерлігі. Бұл өз білімі мен
дағдыларымен біреуге көмектесу. Мысалы, ірі компанияның маркетологы қайырымдылық қорына жылжыту стратегиясын жасауға көмектеседі. Мұндай қызметтің нысаны бұрыннан белгілі және Еуропа мен
АҚШ-та қолданылады.
Инклюзивті волонтерлік. Бұл-мүмкіндіктері шектеулі адамдарға көмек көрсетуге, іс-шаралар ұйымдастыруға, қоғамның әлеуметтік-маңызды проблемаларын шешуге бағытталған бірлескен волонтерлік қызмет.
- Волонтерлік тәжірибесі сізге не берді?
- Волонтерлік маған пікірлестер мен сарапшылар қауымдастығына қызықты бағыттар
бойынша қатысуға мүмкіндік берді. ҚР және басқа елдер бойынша керемет саяхаттар,
тағдыршешті кездесулер және күшті сезімдер.
Оның үстіне, мен жобалық менеджер
жұмысына шақыру алған болатынмын. Мен өзімді qazaqtv телеарнасының
тележүргізушісі ретінде сынап көрдім және волонтерліктің арқасында білген басқа да көптеген қызықты жобаларды жүзеге
асырдым.
Жанар Бауыржанқызы
Дереккөзі: https://elorda.info/raznoe/17352-1651237785/
Орталық Фронт-офис қызметіне қатысты, Волонтер жылы туралы, жалпыұлттық жобалар туралы немесе волонтерлікке байланысты кез келген басқа мәселелер туралы сізді қызықтыратын барлық сұрақтар бойынша консультация бере алады. Қоңырау шалу, WhatsApp, Telegram мессенджерлерінде қолжетімді
оказание волонтерской помощи в подготовке к ЕНТ, обучению английскому языку, компьютерной и правовой грамотности страшеклассников средних школ в сельской местности
участие в проекте более 1000 волонтеров из числа преподавателей, студентов и др. Охват обучением не менее 1000 учащихся средних школ сельской местности в каждом регионе
Акмолинская, Алматинская, Актюбинская, Атырауская, Восточно-Казахстанская, Жамбылская, Западно-Казахстанская, Карагандинская, Кызылординская, Костанайская, Мангистауская, Павлодарская, Северо-Казахстанская, Туркестанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в сферу охраны здоровья, оказанию помощи в уходе за больными, в том числе в хосписах, онкологических диспансерах и др.
открытие 3 центров поддержки волонтеров в сфере охраны здоровья в городах Алматы, Кызылорда, и Петропавловск. Участие в проекте не менее 1000 волонтеров. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в сфере здравоохранения
г. Алматы, Кызылординская и Северо-Казахстанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
внедрение практики наставничества волонтерами в отношении детей, находящихся в детских домах, и молодежи, детей, оказавшихся в трудной жизненной ситуации в центрах социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере наставничества в городах Нур-Султан, Шымкент, Атырау. Внедрение практики наставничества, подготовка не менее 50 персональных наставников из числа авторитетных и уважаемых граждан (волонтеров). Привлечение 1000 обученных граждан и волонтеров. Выделение и реализация не менее 68 малых грантов
города Нур-Султан, Шымкент и Атырауская область.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
защита окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере защиты окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора в городах.Талдыкурган, Уральск, Костанай. Вовлечение граждан в волонтерскую деятельность в сфере защиты окружающей среды и экологической безопасности, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора. 1000 привлеченных волонтеров. Выделение не менее 68 малых грантов.
Алматинская, Западно-Казахстанская, Костанайская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров по сохранению объектов историко-культурного наследия.
создание 3 центров поддержки волонтеров для привлечения волонтеров к проектам по сохранению объектов историко-культурного наследия в городах Тараз, Караганда, Туркестан. Расширение участия граждан в реализации проектов по сохранению и развитию культурно-исторического наследия, восстановления и сохранения памятников истории, культуры и мемориальных комплексов. Привлечение 1000 граждан и волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Жамбылская, Карагандинская, Туркестанская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в дома престарелых, центры социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в городах Алматы, Актау, Павлодар. 1000 волонтеров окажут помощь организациям социального обслуживания системы социальной защиты населения. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в социальной сфере. Выпуск сборника лучших практик волонтерской деятельности в сфере социальной защиты населения.
г. Алматы, Мангистауская и Павлодарская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров к проектам по поиску пропавших людей, снижению рисков бедствий и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, в том числе по поиску документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сферах ЧС, работы по поиску пропавших людей, в городах Кокшетау, Актобе, Усть-Каменогорск. Расширение участия граждан и волонтерских организаций в поисковых мероприятиях, в том числе документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне, защите населения от чрезвычайных ситуаций. Привлечение 1000 привлеченных волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Акмолинская, Актюбинская, Восточно-Казахстанской области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
