Nazarbayev University студенті Жасұлан Төлеубеков балалық шағынан-ақ жақсылықтың тек сөзін ғана емес, іс-әрекетін де көрсеткен. Оның өмірлік сапары қызығушылық пен ұялшақтық сезімнен бастау алып, кейін саналы шешімдерге, берік ұстанымға айналды. Ол ондаған экологиялық іс-шараларға белсенді қатысып, өз үлесін қосты. Біз Жасұланмен оның ізденісі, жеңілген қиындықтары және Волонтерлік тек қала көрінісін ғана емес, адамдардың ішкі дүниесін де қалай өзгертетіні туралы әңгіме қозғадық.
Сізді волонтер болуға не шабыттандырды?
Бұл қадамға көптеген факторлар әсер етті – менің қоршаған ортам да, жеке тәжірибем де. Ата-анам әрқашан достарына және туыстарына ешқандай кері күтімсіз көмектескен. Олардың тәрбиесі мен өнегесі маған үлкен әсер етті.
Шешуші сәт 10-сыныпта болды. Сол кезде мен жиі экологиялық акцияларға қатысып, экоблогерлерді қадағалайтынмін. 2022 жылдың 2 қазанында Almaty Pop Up Store-да болып, ондағы волонтерлердің менің жасөспірім сыныптастарым екенін көргенде, қорқыныш пен ұялшақтықтың орнына көмектесуге деген құштарлықты сездім. Волонтер болу үшін ерекше болу қажет емес – тек бастауға шешім қабылдау керек екенін түсіндім.
Сіз үшін ең есте қаларлық Волонтерлік жобасы қандай болды?
Менің ең әсерлі тәжірибем - "Recycle Birge" жобасы болды. Бұл менің алғашқы шынайы Волонтерлік іс-әрекетім еді және ол жүрегіме ыстық із қалдырды. Ұйымдастырушылар шынымен де жайлы, жылы орта жасады: алғыс хаттары, жеңіл тамақтану, әрбір қатысушыға деген қамқорлық - әсіресе іс-шара кеш аяқталған кезде. Олар әрбір волонтернің - мектеп оқушысы да, студент те - үйіне қауіпсіз жеткеніне жеке қарап отырды. Көбінесе біз акциядан кейін шай ішіп, әңгімелесу үшін қала бердік. Бұл шынымен де оралғың келетін нағыз бірлестік еді.
Сіздің көмегіңіз қандайда бір жанның өмірін өзгерткенін сезген сәт болды ма?
Мен қоршаған адамдардың өміріне ең болмағанда аздап да әсер еткенімге үміттенемін. Менімен әңгімелескеннен кейін бірнеше таныстарым экологиялық акцияларға қатыса бастады — бұл мен үшін қазірдің өзінде маңызды. Тіпті кішкентай өзгеріс болса да, ол үлкен мәнге ие. Мүмкін, мен біреу үшін үлгі болдым, және бұл мені жалғастыруға шабыттандырады.
Волонтерлік арқылы қандай қасиеттерді дамыттыңыз?
Ең алдымен, мен ашық жанды болдым, адамдармен қарым-қатынас құруда жақсара бастадым, жаңа достар таптым. Волонтерлік тек әлеуметтік дағдыларды ғана емес, сонымен қатар өзіне деген сенімділікті, икемділікті және командада жұмыс істеу қабілетін дамытады. Бұл барлық қасиеттер менің күнделікті өмірімде де, оқуымда да қолымда.
Қандай кедергілерге тап болдыңыз?
Ең үлкен сынақ - түсінбеушілікпен бетпе-бет келу болды. Кейбір адамдар экологиялық акциялардың нәтижесіне ашық күдіктенді - "бұл ешқандай өзгеріс әкелмейді", "қоқыс айлақтары бәрібір шегінен тыс толып жатыр" дегендей пікірлерді айтты. Тіпті жақын адамдар да бұл істі уақыттың босқа кетуі деп есептеді. Волонтерлікті "абыройсыз жұмыс" деп теңестіріп, жалғыз жасөспірімнің жағдайға әсер ету мүмкіндігіне сенімсіздік білдірді.
Уақыт өткен сайын мен өз пікірімді талап етуден бас тарттым, олар да өз көзқарастарын қатаң ұстаудан қойды. Кейінірек қолдау хаттары, ресми мойындаулар пайда болғанда, бұл айналадағылардың қабылдауын өзгертуге ықпал етті. Мен Волонтерлік тек бос уақыт өткізу емес, қоғам үшін нақты маңызы бар іс-әрекет екенін дәлелдей алдым.
Волонтерлік қызметі сіздің дүниетанымыңызға қалай әсер етті?
Бұл менің көзқарасымды айтарлықтай кеңейтті. Әр түрлі пікірлері бар адамдармен жиі кездесуге тура келді, сол арқылы мен басқалардың ойына құрметпен қарауды үйрендім. Волонтерлік мені адамдарды тереңірек түсінетін, сезімтал және басқаларға деген назарлы етіп өсірді. Қазір мен қоршаған адамдардың қажеттіліктерін сезініп, көмек қажет болғанда қол ұшын беруге тырысамын.
Волонтерлік сіздің басты мақсаттарыңызбен кәсіби армандарыңызға әсер етті ме?
Иә. Волонтерлікке қатысқанға дейін, әсіресе карантин кезінде, өзімді бағытсыз сезінген едім. Уақытымның көп бөлігі әлеуметтік желілерге және ойын-сауық контентіне кететін. Волонтерлік маған қозғалыс пен мағына сезімін қайтарды. Мен өзімді сенімдірек сезіне бастадым, қоршаған әлемде болып жатқандарға қызығушылығым артып, өзімде және болашағымда дамытқым келетін нәрселерді анық көре алатын болдым.
Волонтерлік туралы қандай стереотиптерге тап болдыңыз?
Ең көп тарағаны - волонтерлердің тегін жұмыс күші деп санау. Бір де біреулер біздің іс-шараларға тамақ, мерч немесе сертификаттар үшін баратынымызды айтады. Кейде бұл шындыққа жанасады да, расын айтқанда, ренжітеді. Шынымен де Волонтерлік - бұл мағына туралы, бонуслар туралы емес.
Кейбір жастар университетке түсу үшін құжаттағы жол толтыру мақсатында Волонтерлікпен айналысады да, істің мәні мен құндылығы туралы ойланбайды. Менің ойымша, Волонтерлік - бұл еркін және шынайы қатысу. Ол жаннан шығуы керек.
Волонтерлікке жаңа қосылатындарға қандай ұсыныс айтар едіңіз?
Жеңіл істерден бастаңыз. Туыс-туғандарыңызға қол ұшын созыңыз, шағын жиын-тойларға қатысып көріңіз. Қызметіңіз көрінетіндей үлкен болмаса да, негізгісі - ішкі ынтаңыздың шынайы болуы. Бұл сіз үшін алғашқы қадам болады, қалғаны өз уақытымен ілгерілейді. Бірінші рет талпыныс жасаудан тайсалмаңыз. Өткізіп жіберген мүмкіндікке қарағанда, батыл қадам жасап көрген артық.
Волонтерлікте сіз үшін ең маңызды құндылық қандай?
Шынайылық. Ең алдымен - өзіңе қатысты. Шындығында жүрегіңе жатқан істерді жасау маңызды. Іштей жасалған жақсылық әкелетін нәтижесіз қалмайды - бұл әлемде де, адамдарда да, өзіңде де көрінеді.
@qazvolunteer.kz
Орталық Фронт-офис қызметіне қатысты, Волонтер жылы туралы, жалпыұлттық жобалар туралы немесе волонтерлікке байланысты кез келген басқа мәселелер туралы сізді қызықтыратын барлық сұрақтар бойынша консультация бере алады. Қоңырау шалу, WhatsApp, Telegram мессенджерлерінде қолжетімді
оказание волонтерской помощи в подготовке к ЕНТ, обучению английскому языку, компьютерной и правовой грамотности страшеклассников средних школ в сельской местности
участие в проекте более 1000 волонтеров из числа преподавателей, студентов и др. Охват обучением не менее 1000 учащихся средних школ сельской местности в каждом регионе
Акмолинская, Алматинская, Актюбинская, Атырауская, Восточно-Казахстанская, Жамбылская, Западно-Казахстанская, Карагандинская, Кызылординская, Костанайская, Мангистауская, Павлодарская, Северо-Казахстанская, Туркестанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в сферу охраны здоровья, оказанию помощи в уходе за больными, в том числе в хосписах, онкологических диспансерах и др.
открытие 3 центров поддержки волонтеров в сфере охраны здоровья в городах Алматы, Кызылорда, и Петропавловск. Участие в проекте не менее 1000 волонтеров. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в сфере здравоохранения
г. Алматы, Кызылординская и Северо-Казахстанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
внедрение практики наставничества волонтерами в отношении детей, находящихся в детских домах, и молодежи, детей, оказавшихся в трудной жизненной ситуации в центрах социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере наставничества в городах Нур-Султан, Шымкент, Атырау. Внедрение практики наставничества, подготовка не менее 50 персональных наставников из числа авторитетных и уважаемых граждан (волонтеров). Привлечение 1000 обученных граждан и волонтеров. Выделение и реализация не менее 68 малых грантов
города Нур-Султан, Шымкент и Атырауская область.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
защита окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере защиты окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора в городах.Талдыкурган, Уральск, Костанай. Вовлечение граждан в волонтерскую деятельность в сфере защиты окружающей среды и экологической безопасности, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора. 1000 привлеченных волонтеров. Выделение не менее 68 малых грантов.
Алматинская, Западно-Казахстанская, Костанайская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров по сохранению объектов историко-культурного наследия.
создание 3 центров поддержки волонтеров для привлечения волонтеров к проектам по сохранению объектов историко-культурного наследия в городах Тараз, Караганда, Туркестан. Расширение участия граждан в реализации проектов по сохранению и развитию культурно-исторического наследия, восстановления и сохранения памятников истории, культуры и мемориальных комплексов. Привлечение 1000 граждан и волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Жамбылская, Карагандинская, Туркестанская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в дома престарелых, центры социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в городах Алматы, Актау, Павлодар. 1000 волонтеров окажут помощь организациям социального обслуживания системы социальной защиты населения. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в социальной сфере. Выпуск сборника лучших практик волонтерской деятельности в сфере социальной защиты населения.
г. Алматы, Мангистауская и Павлодарская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров к проектам по поиску пропавших людей, снижению рисков бедствий и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, в том числе по поиску документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сферах ЧС, работы по поиску пропавших людей, в городах Кокшетау, Актобе, Усть-Каменогорск. Расширение участия граждан и волонтерских организаций в поисковых мероприятиях, в том числе документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне, защите населения от чрезвычайных ситуаций. Привлечение 1000 привлеченных волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Акмолинская, Актюбинская, Восточно-Казахстанской области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
