Волонтерлікке әркім әртүрлі жолмен келеді. Біреуін қоғамдағы әділетсіздік шабыттандырса, екіншісін балаларға немесе қарттарға көмектесу итермелейді. Ал алматылық ғылым қызметкері, эколог Дана Ахметжанованың жолын тасбақа айқындаған. Бүгінде ол ЮНИСЕФ жобаларына қатысып, Tasbaqa_kz қоры арқылы жануарларды құтқарып, экологиялық ағартумен айналысып жүр.
Дана, волонтерлікке қалай келдіңіз?
Бала кезімнен жануарларды жақсы көретінмін. Әрқашанда табиғатқа жаным ашып, қоршаған ортаны сақтауға тырыстым. Бірақ менің өмірімді және көзқарасымды өзгерткен ерекше жағдай болған. Сонау 2008 жылы маған тасбақа сыйлады. Ол кезде мен оларға күтім жасау қаншалықты қиын екенін және қандай қауіп төніп тұрғанын білмедім. Тасбақам сауыты тұрақты бояумен бояған бұзақылардан құтқарылды. Уақыт өте келе тасбақалардың сүйекті сауыты, басы не табаны сияқты бөлек мүше екендігін білдім. Бояу ультракүлгін сәулелердің өтуіне жол бермей, сауыттың қисаюына және рахитке әкеледі. Бұл мәселені және тасбақалардың физиологиясын зерттеу арқылы мен бұл түрдің антропогендік әрекет нәтижесінде қаншалықты зардап шегетінін білдім. Осы кішкентай тасбақаның арқасында мен табиғаттың қасіретін тереңірек түсініп, эколог маманы боламын деп шештім. Мен өмірімді толығымен қоршаған ортаны қорғау және ғылыммен байланыстырып, экожобаларда волонтерлік қызмет атқара бастадым. Адамдарға тұрақты өмір сүруге және табиғатты бағалауға көмектесуге тырысамын. Кей-кездерде бас тартқым келіп тұрса да, көз алдымда кішкентай тасбақаны елестетіп, одан әрі күресуге дайынмын. Кішкентай тасбақаның арқасында менің өмірім ғана емес, жақындарымның да өмірі өзгерді.
Ең бірінші волонтерлік қадамдарым мектеп кезінен басталды. Сол кезде Алматыда қоқыс сұрыптау орындары өте аз болған. Сыныптастарымнан керек емес қағаз жинап, қайта өңдеу бекеттеріне тапсырып жүрдім. 2023 жылдан бастап, ЮНИСЕФ волонтерімін.
Әртүрлі бағыттарды байқап көрген екенсіз. Сіз үшін ең маңыздысы қайсы болды?
Мен үшін ең бастысы — экология. Бұл сала химиямен де, физикамен де, заңмен де, психологиямен де қиылысады. ЮНИСЕФ жобасында мектеп оқушыларына экология сабағын бергенде, балалардың қызығушылығын көріп, ісімнің маңызын түсіндім. Экоакцияларға қатысу да маңызды. Бірақ ең сүйікті жобам — Tasbaqa_kz қоры. Өйткені тасбақалардың арқасында менің өмірім өзгерді, сондықтан оларға әрқашан көмектесуге дайынмын.
Волонтер болу сіз үшін нені білдіреді?
Біріншіден — табиғатты қорғау. Жануарлар мен өсімдіктер өздерін қорғай алмайды. Адам экожүйенің бір бөлігі, бір түрдің жоғалуы бүкіл тепе-теңдікті бұзады. Сондықтан табиғатты сақтау — біздің міндетіміз. Екіншіден — даму. Әріптестермен жұмыс істей жүріп, жаңа тәжірибе жинаймын. Мысалы, Volunteers4Climate жобасында мен экологияны үйреттім, ал педагогикалық бағыттағы волонтер маған сабақ беру тәсілдерін үйретті.
Волонтерлік сізді қалай өзгертті?
Алғашында жалғыз сезінетінмін, шабыт жоғалатын кездер болды. Бірақ басқа волонтерлермен танысып, жаңа достар таптым, өз-өзіме сенімді бола бастадым. Интроверт ретінде адамдармен ашық сөйлесу оңай болмады, бірақ волонтерлік орта мені көп нәрсеге үйретті.
Қандай қиындықтармен бетпе-бет келдіңіз?
Маған ең қиыны — адамдармен жұмыс. Негізгі мамандығымда зертханада жеке жұмыс істеймін. Ал волонтерлікте әрқашан көпшілікпен қарым-қатынаста боласың. Ақпаратты жеткізу, түсіндіру қиын. Бұрын бәрі қызықпайды деп жүрегіме ауыр алатынмын. Қазір 10 тыңдаушының біреуі ойланса да — жетістік деп білемін.
Есте ерекше қалған сәт бар ма?
Иә. Бір күні оқушым сабақтан кейін келіп, экология маманы болу туралы кеңес сұрады. Бұл — мен үшін ең үлкен қуаныш. Ал биыл Tasbaqa_kz қорымен бірге реабилитациядан өткен тасбақаларды табиғатқа жібердік. Сол сәт көзіме жас келді.
Волонтерлікті оқумен, жұмыспен қалай үйлестіресіз?
Экология — менің өмірім. Сондықтан бұл сала мен үшін еңбек емес, сүйікті іс. Дегенмен, демалыс пен хобби де маңызды. Спорт пен сүйікті істерім маған күш-қуат береді.
Волонтерліктен өзіңіз не түйдіңіз?
Қолымнан бәрі келетініне көзім жетті. Жақындардың қолдауының қаншалықты маңызды екенін түсіндім. Әртүрлі құндылықтағы адамдар бар, сондықтан өзіңді түсінетін орта құра білу қажет.
Уақыты аз немесе сенімсіздікпен жүргендерге қандай кеңес бересіз?
«Уақыт жоқ» — сылтау ғана. Қаласаңыз, бәріне үлгересіз. Әлеуметтік желідегі бір репосттың өзі де жақсылық жасауда көмек бола алады. Ал сенімсіздікке келсек — қорықпаңыздар, бастысы бастау! Мен интроверт болсам да, сүйікті ісім үшін ұялшақтығымды жеңдім. Уақыт өте бейімделесіз.
@qazvolunteer.kz
The center can advise you on all questions of interest regarding the activities of the Front Office, the Year of the Volunteer, nationwide projects or any other issue related to volunteering. Available: phone call, WhatsApp, Telegram
оказание волонтерской помощи в подготовке к ЕНТ, обучению английскому языку, компьютерной и правовой грамотности страшеклассников средних школ в сельской местности
участие в проекте более 1000 волонтеров из числа преподавателей, студентов и др. Охват обучением не менее 1000 учащихся средних школ сельской местности в каждом регионе
Акмолинская, Алматинская, Актюбинская, Атырауская, Восточно-Казахстанская, Жамбылская, Западно-Казахстанская, Карагандинская, Кызылординская, Костанайская, Мангистауская, Павлодарская, Северо-Казахстанская, Туркестанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в сферу охраны здоровья, оказанию помощи в уходе за больными, в том числе в хосписах, онкологических диспансерах и др.
открытие 3 центров поддержки волонтеров в сфере охраны здоровья в городах Алматы, Кызылорда, и Петропавловск. Участие в проекте не менее 1000 волонтеров. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в сфере здравоохранения
г. Алматы, Кызылординская и Северо-Казахстанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
внедрение практики наставничества волонтерами в отношении детей, находящихся в детских домах, и молодежи, детей, оказавшихся в трудной жизненной ситуации в центрах социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере наставничества в городах Нур-Султан, Шымкент, Атырау. Внедрение практики наставничества, подготовка не менее 50 персональных наставников из числа авторитетных и уважаемых граждан (волонтеров). Привлечение 1000 обученных граждан и волонтеров. Выделение и реализация не менее 68 малых грантов
города Нур-Султан, Шымкент и Атырауская область.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
защита окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере защиты окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора в городах.Талдыкурган, Уральск, Костанай. Вовлечение граждан в волонтерскую деятельность в сфере защиты окружающей среды и экологической безопасности, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора. 1000 привлеченных волонтеров. Выделение не менее 68 малых грантов.
Алматинская, Западно-Казахстанская, Костанайская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров по сохранению объектов историко-культурного наследия.
создание 3 центров поддержки волонтеров для привлечения волонтеров к проектам по сохранению объектов историко-культурного наследия в городах Тараз, Караганда, Туркестан. Расширение участия граждан в реализации проектов по сохранению и развитию культурно-исторического наследия, восстановления и сохранения памятников истории, культуры и мемориальных комплексов. Привлечение 1000 граждан и волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Жамбылская, Карагандинская, Туркестанская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в дома престарелых, центры социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в городах Алматы, Актау, Павлодар. 1000 волонтеров окажут помощь организациям социального обслуживания системы социальной защиты населения. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в социальной сфере. Выпуск сборника лучших практик волонтерской деятельности в сфере социальной защиты населения.
г. Алматы, Мангистауская и Павлодарская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров к проектам по поиску пропавших людей, снижению рисков бедствий и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, в том числе по поиску документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сферах ЧС, работы по поиску пропавших людей, в городах Кокшетау, Актобе, Усть-Каменогорск. Расширение участия граждан и волонтерских организаций в поисковых мероприятиях, в том числе документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне, защите населения от чрезвычайных ситуаций. Привлечение 1000 привлеченных волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Акмолинская, Актюбинская, Восточно-Казахстанской области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
