Мүмкін сіз, мен секілді, айналаңыздағы адамдардан оқиғалық волонтерлік
деген не? Әлеуметтік волонтерліктің ТЖ волонтерліктен айырмашылығы неде? Және
волонтерлік бағыттары туралы сұрақтарды жиі еститін шығарсыз? Сондықтан біздің
парақшамызда волонтерлік бағыттар мен форматтардың әрқайсысының ерекшеліктері
туралы айту туралы шешім қабылданды. Жауап іздеу барысында біз әрбір бағыттың
маңыздылығы мен ерекшелігін аталған салалар бойынша қызмет ететін
волонтерлерден артық ешкім аша алмайды деген қорытындыға келдік.
Біздің бірінші бағытымыз экологиялық волонтерлік болып табылады.
Экологиялық волонтерлік қазір үлкен танымалдылыққа ие. Волонтерлік қызметтің
бұл түрі көптеген өзгерістерге ие – флора мен фаунаны сақтау бойынша, қалалық
тазалық пен экологиялық жағдайды сақтау немесе саяхаттау, ұлттық саябақтарға
бару және туристер үшін экологиялық жолдар салу және т.б. бойынша қызмет ету.
Бүгін Тоғжан мен Снежана бізге экологиялық волонтерлік туралы айтып береді.
Тоғжан эковолонтер ретінде өз жолын енді бастаған, ол 14 жаста. Жаңа оқу
жылында ол 9 сыныпқа ауысады. Тоғжан:
Мен бір ай бұрын волонтерлікпен айналыса бастадым, осы уақытқа дейін бұл
тек жағымды эмоциялар беріп келеді. Мұның бәрі мен экологияға қызығушылық
танытқаннан басталды және бұл өте маңызды екенін түсіндім, сол күні мен бір
эко-клубтың Instagram аккаунтын көріп қалып, солардың қатарына қосылуға шешім
қабылдадым. Мен сенбілікке бірінші рет келгенде, ұжымдағы жастар жайдарлы болды
және біз тез достасып, бірге тазалай бастадық. Футбол алаңын тазалап жатқанда,
бізді суретке түсіріп алған, бірақ біз бұл туралы фотосуреттер жарияланғаннан
кейін ғана білдік. Бұл біздің жұмыс пен әңгімеге қаншалықты беріліп
кеткенімізді білдіреді. Волонтерліктің осы бағытымен айналысқысы келетіндердің
барлығына осы істі неге бастағыңыз келетінін түсіну маңызды екенін айтқым
келеді. Сонда оңай болады.
Біздің екінші волонтердің аты – Губайдулина Снежана. Ол халықаралық қатынастар
саласының маманы және аудармашы. Қазіргі уақытта Петропавл қаласында тұрады
және ағылшын тілінің оқытушысы болып жұмыс істейді. Снежана – көптеген
нәрселерге қызығушылық танытатын жан-жақты адам. Ол көркем әдебиетті, шет
тілдерін және саясатты оқығанды ұнатады. Ол түрлі волонтерлік жобаларға
белсенді қатысады. Табиғат аясында уақыт өткізгенді ұнатады және оның
сұлулығына тамсанады.
Снежана өзінің экологиялық
волонтерлікке келген тарихы туралы:
Менің волонтерлікке деген саналы
махаббатым студенттік шағымда толығымен ашылды.
Мен халықаралық қатынастар факультетінде оқығандықтан, көптеген ірі
сайттар мен іс-шараларда аудармашы ретінде қызмет ету мүмкіндігіне ие болдым.
Мен әрқашан осындай волонтерліктен үлкен ләззат алдым және ешқашан уақытты
босқа өткіздім деп ойламадым. Мен үшін волонтерлік – өмірді жарқын ететін және
сені жаңа қырынан ашатын есте қаларлық тәжірибе. Университеттен кейін де мен
волонтер болуды жалғастырамын, өйткені бұл менің құндылықтарымның бірі. Жақсы
және жарқын болашаққа өз үлесімді қоса алатыным қуантады!
Қазіргі уақытта мен
эковолонтерлікпен айналысамын. Мен осы бағытқа 2017 жылы келдім, ол кезде
Қытайға бару мүмкіндігі пайда болды. Бұл мен үшін тағдырымды шешкен және
пайдалы сапар болды, өйткені одан кейін мен өз көзқарасымды өзгерттім және
эко-белсенді атандым. Сапар барысында
мен басқа адамдардың мәдениетімен танысып қана қоймай, достар таптым, сонымен
қатар экологиялық дағдарыс жағдайында өмір сүрудің не екенін сезіндім. Қытай экономикасы керемет екенін бәрі айтады,
бірақ солай ма? Себебі, Қытай өзінің индустрияландыруын "Алдымен
экономика, содан кейін экология" ұранымен өткізді. Бұл елдегі үлкен
қасіретке әкелді.
Мен ол жерде ұзақ уақыт болмасам
да лас көк өзендер, қатерлі ісік қаптаған ауылдар, басқа ештеңе өспейтін жерлер
болғандықтан табиғи тамақтың орнына жасанды тамақтар сатылатыны туралы біле
алдым. Мен үшін ондағы экологиялық
жағдай ыңғайсыз болып көрінді, өйткені қою түтіннің кесірінен жол бойындағы
ғимаратты көру мүмкін болмады. Тіпті
менің тынысым тарылды. Көрген сұмдықтан
кейін, егер біз табиғатымызды бағаламасақ және оған қамқорлық жасамасақ, менің
елімде де осындай жағдай болуы мүмкін екенін түсіндім. Мен өз елімде адамдардың
бұрыс құндылықтармен өмір сүруіне және тұтыну экономикасы үшін барлық тіршілік
иелерін жоюға жол бере алмаймын. Мен осы
өмірлік тәжірибем үшін ризамын, өйткені ол біздің табиғатымыздың қаншалықты
құнды әрі ғажайып екенін және менің осы бағытта жұмыс істеуге қаншалықты
көмектескім келетінін түсінуге мүмкіндік берді. Менің эко-ағартушылық және
волонтерлік сапарым осылай басталды.
Мен эко-волонтер, ағартушы,
блогер болу және адамдарға пайдалы ақпарат беру кейде өте ауыр және қиын
болатынына сенемін. Эмоционалды күйзеліс жиі болып тұрады, өйткені адамдарға
қалыптасқан әдеттерден бас тарту қиын. Осындай түсінбеушіліктерге байланысты
әртүрлі жағымсыз оқиғалар орын алуы мүмкін және мұндай жағдайларда жағдайды
өзіңізге қатты қабылдамау өте маңызды, сондай-ақ, өзіңізге және сіздің
принциптеріңізге адал болу өте маңызды.
Сондай-ақ, кез келген іспен, әсіресе волонтерлікпен сүйсіне және қуана
айналысу керек деп ойлаймын. Егер сіз осы қалыпта қызмет етсеңіз, басқа адамдарға
оңай әсер ете аласыз, ал сіздің командалық жұмысыңыз жарқын болып, айтарлықтай
жеміс береді.
Менің волонтерлік тәжірибемде
басқа волонтерлермен бірге Есіл өзенінің жағасын қоқыстан тазартқан жағдай
есімде қалды.
Мен ол кезде адамдар қалдырып
кеткен қоқыс көлемін көріп көңіл-күйім түсіп кетті. Сол күні менің мазам болмады, сондықтан мен
қоқыстарды тастап кеткен адамдарға іштей ұрысып, жағалауды тазалап жүрдім. Неге
бұларды мен жинау керекпін, одан ештеңе өзгермейді ғой деп ойландым. Сол кезде
маған «бұл менің қоқысым болмағасын емес, мені қоршаған әлемім, менің қалам, тіпті,
менің планетам болғасын тазалап жатырмын» деген түсінік келді. Мен осындай
әлемде өмір сүргім келеді ме? Сол сәттен бастап мотивация бойынша проблема
болған жоқ.
Меніңше, егер сен төрт қабырғаның
орнына әлемді өз үйім деп есептесең оны «қоқысқа толтырып, қашып кету» деген ой
келмейтін сияқты. Керісінше, сіз өзіңізді Жердің тұрғыны ретінде сезінесіз. Осы
ой қоқыс – біздің санамыздан, әлемге деген көзқарастарымыздан басталады деген
түсінігімді тағы да растады.
Жаңадан келген эковолонтерге не
тілей аламын?
Мен жаңа бастаған волонтерге
басқа адамдарға сәуле шашатын, оларды қуанышпен, үмітпен қуаттандыратын, әлемді
жақсы жаққа өзгерту және оған қатысты болу ниетін ашатын жарық бол дегім келеді.
Мен бір жерден «болашақ волонтерлер мен риясыз адамдардың қолында» деген сөзді
естідім. Бұл шынымен де солай, өйткені волонтерлікпен осындай жанашыр адамдар
айналысады!
Авторы:
Александра Крашинина
Орталық Фронт-офис қызметіне қатысты, Волонтер жылы туралы, жалпыұлттық жобалар туралы немесе волонтерлікке байланысты кез келген басқа мәселелер туралы сізді қызықтыратын барлық сұрақтар бойынша консультация бере алады. Қоңырау шалу, WhatsApp, Telegram мессенджерлерінде қолжетімді
оказание волонтерской помощи в подготовке к ЕНТ, обучению английскому языку, компьютерной и правовой грамотности страшеклассников средних школ в сельской местности
участие в проекте более 1000 волонтеров из числа преподавателей, студентов и др. Охват обучением не менее 1000 учащихся средних школ сельской местности в каждом регионе
Акмолинская, Алматинская, Актюбинская, Атырауская, Восточно-Казахстанская, Жамбылская, Западно-Казахстанская, Карагандинская, Кызылординская, Костанайская, Мангистауская, Павлодарская, Северо-Казахстанская, Туркестанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в сферу охраны здоровья, оказанию помощи в уходе за больными, в том числе в хосписах, онкологических диспансерах и др.
открытие 3 центров поддержки волонтеров в сфере охраны здоровья в городах Алматы, Кызылорда, и Петропавловск. Участие в проекте не менее 1000 волонтеров. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в сфере здравоохранения
г. Алматы, Кызылординская и Северо-Казахстанская области
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
внедрение практики наставничества волонтерами в отношении детей, находящихся в детских домах, и молодежи, детей, оказавшихся в трудной жизненной ситуации в центрах социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере наставничества в городах Нур-Султан, Шымкент, Атырау. Внедрение практики наставничества, подготовка не менее 50 персональных наставников из числа авторитетных и уважаемых граждан (волонтеров). Привлечение 1000 обученных граждан и волонтеров. Выделение и реализация не менее 68 малых грантов
города Нур-Султан, Шымкент и Атырауская область.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
защита окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сфере защиты окружающей среды, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора в городах.Талдыкурган, Уральск, Костанай. Вовлечение граждан в волонтерскую деятельность в сфере защиты окружающей среды и экологической безопасности, очистке рек и лесов, посадке деревьев, обучению сортировке мусора. 1000 привлеченных волонтеров. Выделение не менее 68 малых грантов.
Алматинская, Западно-Казахстанская, Костанайская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров по сохранению объектов историко-культурного наследия.
создание 3 центров поддержки волонтеров для привлечения волонтеров к проектам по сохранению объектов историко-культурного наследия в городах Тараз, Караганда, Туркестан. Расширение участия граждан в реализации проектов по сохранению и развитию культурно-исторического наследия, восстановления и сохранения памятников истории, культуры и мемориальных комплексов. Привлечение 1000 граждан и волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Жамбылская, Карагандинская, Туркестанская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров в дома престарелых, центры социального обслуживания системы социальной защиты населения.
создание 3 центров поддержки волонтеров в городах Алматы, Актау, Павлодар. 1000 волонтеров окажут помощь организациям социального обслуживания системы социальной защиты населения. Выделение не менее 68 грантов для реализации волонтерских идей в социальной сфере. Выпуск сборника лучших практик волонтерской деятельности в сфере социальной защиты населения.
г. Алматы, Мангистауская и Павлодарская области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
привлечение волонтеров к проектам по поиску пропавших людей, снижению рисков бедствий и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, в том числе по поиску документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне.
создание 3 центров поддержки волонтеров в сферах ЧС, работы по поиску пропавших людей, в городах Кокшетау, Актобе, Усть-Каменогорск. Расширение участия граждан и волонтерских организаций в поисковых мероприятиях, в том числе документов, повествующих о подвигах наших соотечественников в Великой Отечественной войне, защите населения от чрезвычайных ситуаций. Привлечение 1000 привлеченных волонтеров к реализации проекта. Выделение не менее 68 малых грантов.
Акмолинская, Актюбинская, Восточно-Казахстанской области.
Примечание: в графе «территориальный охват» могут быть указаны только базовые центры реализации проектов, вмесет с тем проекты будут реализован во всех регионах республики.
