Волонтерлік жобаның тиімділігін қалай бағалауға болады?

Волонтерлік жобаның тиімділігін бағалау – бұл тұрақты даму, ашықтық және мотивацияның маңызды элементі. Ол мақсаттардың қаншалықты орындалғанын, жобаның нақты әсерін және болашақта нені жетілдіру қажет екенін түсінуге көмектеседі.

Нені бағалау маңызды?

Әрбір жоба бірегей, бірақ бағалауға болатын әмбебап санаттар бар:

·  Қатысу деңгейі – белсенді волонтерлер саны, олардың тұрақты қатысуы, мотивациясы.

·  Нәтижелер – қанша адам қамтылды, нақты қандай әрекеттер орындалды.

·  Өзгерістер – жоба қатысушылардың білімдеріне, мінез-құлқына, өмір сүру жағдайларына әсер етті ме.

·  Тұрақтылық – жобадан кейін қандай құралдар мен белсенді қауымдастық сақталды, жалғастыруға дайындық бар ма.

Тиімді тәсіл – жобаның басында өлшенетін мақсаттарды қоюдан басталады. Бұл SMART мақсаты, логикалық модель немесе өзгерістер теориясы болуы мүмкін – жобаның ауқымына байланысты.

Деректерді қалай жинауға болады?

Бағалау сандық және сапалық болуы мүмкін. Ең жақсысы – екі әдісті де қолдану:

·  Сандық деректер – сауалнамалар, анкета толтыру, қатысушыларды тіркеу, қамту аясын есептеу.

·  Сапалық деректер – сұхбаттар, фокус-топтар, бақылау, пікірлер мен бейресми талқылаулар арқылы кері байланыс жинау.

Жобаны жүзеге асыру барысында ақпаратты үнемі жинап отыру маңызды: іс-шаралардан кейін, кезеңдердің соңында, ай немесе тоқсан қорытындысы бойынша. Қарапайым Google формалар, электрондық кестелер, команда ішіндегі есептер – бұлардың бәрі сапалы мониторингке негіз бола алады.

Бағалауды кім жүргізуі керек?

Бағалау ішкі (жобалық команда жүргізеді) немесе сыртқы (тәуелсіз сарапшы тартылады) болуы мүмкін. Волонтерлік жобаларда, әсіресе ресурстар шектеулі болғанда, көбінесе ішкі бағалау моделі қолданылады. Кем дегенде бір адам ақпаратты жүйелеу және нәтижелерді түпкілікті талдау үшін жауапты болуы қажет.

Нәтижелерді қалай пайдалану керек?

Жиналған деректер жай ғана «есепке» емес, нақты іске пайдалануға болады:

·  команда ішіндегі шешім қабылдау үшін;

·  донорлар мен серіктестер алдындағы есептілік үшін;

·  қауымдастықтың сенімін арттыру үшін;

·  көпшілікке арналған коммуникацияда – посттар, инфографика, стористер, презентациялар жасау үшін.

Сондай-ақ нәтижелерді волонтерлердің өзімен бөліскен де пайдалы – бұл олардың қатысу белсенділігін және еңбегінің маңыздылығын арттырады.

Бастауға арналған қарапайым құралдар

1.                             Жобаға қатысар алдында және кейінгі сауалнама – мысалы, білімнің өсуін немесе қатынастың өзгеруін бағалау үшін.

2.                             Мүдделі тараптар картасы – кім және қалай тартылды.

3.                             Жетістіктер күнделігі – тіпті шағын, бірақ маңызды қадамдарды белгілеу.

4.                             Нәтижелерді талдау кестесі – мақсаттар, әрекеттер, не іске асты, не іске аспады, қандай қорытынды жасалды.

Волонтерлік жобаны бағалау – бұл не жұмыс істейді, ал нені қайта қарау қажет екенін шынайы бағалау. Бұл – волонтерлерге, қатысушыларға және қауымдастыққа деген құрмет. Ең қарапайым мониторинг жүйесінің өзі келесі қадамды саналы әрі сенімді түрде жасауға көмектеседі.

@qazvolunteer.kz